Kansrijke start
Samen voor een goed begin! De eerste 1.000 dagen zijn heel belangrijk voor een goede start in een nieuw leven. Niet alleen tijdens die eerste 1.000 dagen, maar ook in het verdere leven. De eerste 1.000 dagen is van conceptie tot de tweede verjaardag van een kind.
Gelukkig, gezond en veilig opgroeien
In Utrecht willen we samen de kansen en mogelijkheden van alle kinderen vergroten. Dat willen we vooral bij (aanstaande) gezinnen in een kwetsbare situatie. En dat begint al vroeg. In de eerste 1.000 dagen wordt de basis gelegd voor gelukkig, gezond en veilig opgroeien. Verloskundige, kraamzorg en Jeugdgezondheidzorg hebben een onmisbare rol in de begeleiding van de zwangerschap, rondom de geboorte en de periode daarna.
Landelijk actieprogramma
Het ministerie van VWS heeft een landelijk actieprogramma Kansrijke Start. Dat programma stimuleert gemeenten, partijen uit de geboortezorg en de JGZ om zich in te zetten voor een kansrijke start.
Wat doet de gemeente Utrecht?
Ook wij zetten in op een kansrijke start in de wijk, de stad en in regionaal verband. Dat gebeurt in de stad met vele Utrechtse organisaties zoals Dock, Lokalis en Raedelijn. In de regio sluit daar ook de GGD Regio Utrecht bij aan. In de wijk werken in wisselende samenstellingen verloskundigen, buurtteam, huisartsen en professionals in de formele en informele zorg samen.
De gemeente stimuleert professionals en organisaties om zelf in actie te komen. We leveren een bijdrage door de netwerken in de wijk rondom kansrijke start te verstevigen. Samen leren en verbeteren staat centraal in de aanpak.
6 actielijnen van Utrecht
In Utrecht gebeurt al veel om (aanstaande) ouders en hun (ongeboren) kindje te ondersteunen. 6 actielijnen maken duidelijk wat nodig is voor een goede startpositie van alle kinderen. Bij elke actielijn noemen we als inspiratie 1 voorbeeld uit de stad.
1. Ouders en kind centraal in het organiseren van zorg en ondersteuning
Hoe kunnen professionals de bestaande zorg en ondersteuning (nog) beter laten aansluiten bij de behoeften van (aanstaande) ouders?
- Persoonlijk kennismaken met aanstaande ouders: JGZ doet dit vanaf 2020.
2. Versterken van eigen kracht en het netwerk van jonge ouders
Een hechte band tussen ouder en kind en een steunend netwerk is voor het gezond opgroeien heel belangrijk. Professionals kijken samen met ouders hoe hun veerkracht en netwerk vergroot kan worden.
- Steun door en voor ouders in de wijk: via bijvoorbeeld ouder-kind groepen.
3. Samen blijven leren: van protocol naar mensgericht werken
Blijven werken aan een vertrouwensband met de ouder is de basis om goed te kunnen ondersteunen.
- Leren van ouders uit verschillende culturen: door bijvoorbeeld een workshop cultuur-sensitief werken te volgen.
4. Doen wat nodig is in complexe situaties
Professionals kijken in de wijk hoe zij samen passende zorg en ondersteuning kunnen bieden. Soms is de bestaande wijzen niet genoeg.
- 1 team in de wijk zijn: in Overvecht en Lombok spreken bijvoorbeeld verloskundigen, JGZ, buurtteam, kraamzorg, huisartsen en andere professionals elkaar. In een structureel overleg bespreken zij ingewikkelde situaties van (aanstaande) ouders.
5. Wonen, werken en rondkomen: de basis op orde
Voor ouders met zorgen over veilig wonen, werk en armoede treft de gemeente aangepaste regelingen waar nodig. Zorgen en stress over deze thema’s is iets waar (aanstaande) ouders wakker van kunnen liggen. Dit heeft een negatief effect op het welzijn van het kind.
- Samen zoeken naar oplossingen bij geldzorgen: samen met ouders kijken naar hoe de U-pas beter aansluit bij wensen en behoefte van (aanstaande) ouders met jonge kinderen.
6. Meer aandacht voor ouderschap
- Het programma Nu Niet Zwanger (NNZ) is onderdeel van Kansrijke Start. NNZ ondersteunt personen in een kwetsbare/complexe situatie een bewuste keuze te maken over het moment van hun kinderwens. Met als doel dat zij niet onbedoeld zwanger worden. NNZ richt zich op personen:
- in de vruchtbare leeftijd
- in een kwetsbare situatie
- met vaak een opeenstapeling van complexe problemen.
NNZ bestaat uit intensieve begeleiding, op vrijwillige basis, met een proactieve persoonlijke benadering. Het begint met een eerlijk gesprek over kinderwens, seksualiteit en anticonceptie. Daarbij staan ze stil vanuit hun leefwereld bij hun vragen, behoeften en (on)mogelijkheden. NNZ richt zich vooral op fase vóór de zwangerschap. Maar het kan ook worden ingezet op de fase tijdens en erna. Lees meer op de website van de GGD Regio Utrecht.
Bekijk de 6 actielijnen in een factsheet (pdf, 263 kB)