Netwerkaanpak overgewicht en obesitas (Kind naar Gezonder Gewicht)
1 op de 6 kinderen tussen de 4 en 18 jaar in de stad Utrecht heeft overgewicht of obesitas. We willen passende ondersteuning en zorg bieden voor deze kinderen. Want een gezonde toekomst begint bij een gezonde jeugd en een gezond gewicht is hierin belangrijk.
De aanpak is een netwerkaanpak: verschillende organisaties en personen in de stad werken samen in een netwerk om zo de juiste zorg op maat te bieden voor een kind of gezin. Bij de aanpak gaan we uit van de landelijke methodiek ‘Kind naar Gezonder Gewicht’. Op deze pagina houden we professionals op de hoogte van de aanpak.
4 bouwstenen
De netwerkaanpak voor ondersteuning en zorg bij overgewicht en obesitas bestaat uit 4 bouwstenen.
Sterke netwerken in de wijk
Voor een goede samenwerking in de wijk is een sterk netwerk in de wijk erg belangrijk. In een goed netwerk kennen de organisaties en personen elkaar. Zoals jeugdgezondheidszorg, huisartsen, scholen, buurtteam, diëtisten, fysiotherapeuten, Sport Utrecht, sociaal makelaars en zelforganisaties. Ze kunnen elkaar makkelijk vinden rond de doelgroep kinderen met overgewicht.
Kortdurende groepsaanpak voor kinderen met lichte mate overgewicht
We werken toe naar 1 nieuwe kortdurende groepsaanpak voor kinderen met een lichte mate van overgewicht, om erger te voorkomen. Het doel is dat deze groepsaanpak beschikbaar is voor kinderen uit alle wijken. We gaan voor een interventie die erkend is door loket gezond leven van het RIVM.
Bij het ontwikkelen van de aanpak maken we gebruik van de succesfactoren van de huidige multidisciplinaire groepsaanpakken.
Centrale zorgverlenersrol voor kind met matig of ernstig overgewicht
Er komt een centrale zorgverlener voor kinderen met matig of ernstig overgewicht of obesitas. Dit is een nieuwe rol. Het is een professional die het kind en zijn ouders voor langere tijd (2 jaar) kan ondersteunen en begeleiden. Deze professional beslist samen met het gezin welke ondersteuning en zorg het best bij het kind past. In Utrecht willen we graag dat een jeugdverpleegkundige deze rol krijgt. De zorgverzekering betaalt de kosten hiervoor.
Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
Een Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) is een langdurig behandelprogramma gericht op een gezonde leefstijl. Het gaat over voeding, beweging, gedrag en opvoeding. Het programma is alleen voor deelnemers die aan bepaalde eisen voldoen. Het Nederlands Zorg Instituut bepaalt in overleg met de landelijke projectgroep welke GLI vergoed wordt door de zorgverzekeraar die dit inkoopt. In de stad Utrecht gaat de voorkeur uit naar Cool2bfit (voor 8-12 jaar) en Realfit (voor 12+). We volgen de landelijke ontwikkelingen.
Kinderen kunnen verschillende niveaus van overgewicht en gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico hebben. Dit bepaalt mede welke organisatie verantwoordelijk is voor het betalen van passende ondersteuning en zorg. In de afbeelding van een piramide is groen de grootste groep kinderen (basis van de piramide), en rood de kleinste groep (top van de piramide).
- Voorkomen van overgewicht (groen)
- Dit geldt voor alle kinderen in Utrecht. De gemeente spant zich naast vele andere professionals in om te voorkomen dat kinderen overgewicht krijgen. Zo geeft de Jeugdgezondheidszorg bijvoorbeeld advies over een gezonde leefstijl en heeft de gemeente samen met partners een plan Gezond Gewicht Utrechtse Jeugd gemaakt.
- Licht verhoogd risico (geel)
- Dit gaat over een deel van de kinderen in Utrecht. Wanneer een kind een licht verhoogd risico heeft dan kan een kind en zijn/haar ouders drie extra consulten bij de Jeugdgezondheidszorg krijgen voor individueel advies. Daarnaast zijn we als gemeente bezig om een kortdurende groepsaanpak te ontwikkelen die voor kinderen uit alle wijken beschikbaar komt. Vooral partners uit het sociale domein hebben hier een rol in (bijvoorbeeld Sport Utrecht).
- Matig of sterk verhoogd risico (oranje en rood)
- Deze groep is kleiner dan de groep met een licht verhoogd risico. Wanneer een kind een matig of sterk verhoogd risico heeft op overgewicht dan heeft de zorgverzekeraar hier een grotere rol in het betalen van deze zorg. Dit betekent dat een centrale zorgverlener het kind en gezin langere tijd kan ondersteunen en begeleiden. Daarnaast komen er Gecombineerde Leefstijl Interventies, waarin de elementen voeding, bewegen, gedragsverandering en opvoeding aan bod komen. Dit is meestal een langdurige interventie die individueel of in groepsverband in de stad plaats vindt. Met name medische professionals zoals bijvoorbeeld een diëtist en kinderfysiotherapeut voeren dit programma uit. Er worden specifieke eisen gesteld voordat een kind kan deelnemen.
- Extreem verhoogd risico (donkerrood)
- De groep kinderen met een extreem verhoogd risico is de kleinste groep. Bij een extreem verhoogd risico ligt deze financiële verantwoordelijkheid voor het aanbod vooral bij de zorgverzekeraar. Je kunt hierbij denken aan kinderartsen en mogelijk gespecialiseerd aanbod.
Bron: Partner Overgewicht Nederland (PON), 2014
Stap voor stap werken in een complex proces
We werken stap voor stap om de Utrechtse netwerkaanpak overgewicht en obesitas in te voeren. Daarbij houden we rekening met de Utrechtse ervaringen en met landelijke kaders en randvoorwaarden.
- Utrecht is een JOGG-gemeente. We zetten ons samen met veel partijen en professionals in om te zorgen dat meer kinderen een gezond gewicht krijgen. Onze ambitie is dat in 2040 minimaal 91% van de jeugd een gezond gewicht heeft. Daarvoor hebben we een aanpak Gezond Gewicht Utrechtse Jeugd.
- Op landelijk niveau is er een Gezond en Actief leven Akkoord (GALA) afgesloten. Daarin werken VWS, zorgverzekeraars, GGD-en en gemeenten samen om te komen tot een aanpak op het gebied van preventie, gezondheid en sociale basis. Overgewicht van kinderen is een van de thema's. In het akkoord staan kaders en randvoorwaarden die bepalen hoe we dit in Utrecht vorm kunnen geven. Zo gaan we uit van de landelijke wetenschappelijk onderbouwde methodiek Kind naar Gezonder Gewicht. Deze kaders en randvoorwaarden vormen samen met de Utrechtse geschiedenis en praktijk, de voedingsbodem hoe we uitvoering geven aan de netwerkaanpak overgewicht en obesitas.
- Opdrachtgever voor dit uitvoeringsplan is een stedelijke begeleidingsgroep. Deze groep bestaat uit vertegenwoordigers van de eerstelijnsnetwerken SterkZorg en RegioZorgNu, gemeente Utrecht (afdelingen MO Sport, Volksgezondheid en de JGZ), en een kennisexpert van Kind naar Gezonder Gewicht.
- In Utrecht hebben de meeste bewoners een zorgverzekering bij Zilveren Kruis. De Gemeente en Zilveren Kruis zijn met elkaar in gesprek over de netwerkaanpak en de vergoede zorg vanuit de zorgverzekering.
Vragen
Heb je vragen over de netwerkaanpak overgewicht en obesitas? Neem dan contact op met volksgezondheid@utrecht.nl.