Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)
Sinds 1 januari 2020 is de nieuwe 'Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg' (de Wvggz) van kracht. Deze wet regelt de rechten van mensen met verplichte geestelijke gezondheidszorg. De Wvggz komt in de plaats van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz).
Wat verandert er met de Wvggz?
Bij de wet Bopz is verplichte geestelijke gezondheidszorg vaak een opname in een instelling. Met de Wvggz kan die zorg ook ambulant, bijvoorbeeld aan huis, verleend worden. Denk aan verplichte medicatie. Daarnaast regelt de Wvggz dat een persoon met gedwongen zorg, meer invloed heeft op zijn situatie en de zorg die hij krijgt. Ook de familie van die persoon krijgt meer inspraak. Verder regelt de Wvggz dat gemeenten en GGZ partijen hun best moeten doen om te zorgen dat een persoon in gedwongen zorg, tijdens of na die zorg op een goede manier kan (blijven) meedoen in de maatschappij.
Meldpunt Wvggz
Wanneer een inwoner denkt dat een persoon in zijn omgeving misschien verplichte geestelijke gezondheidszorg nodig heeft, kan hij/zij hiervan een melding doen bij het Meld- en Adviespunt Bezorgd van de GGD regio Utrecht (GGDrU). Zij kijken of er inderdaad mogelijk verplichte zorg nodig is. Dat hangt bijvoorbeeld af van de vraag of die persoon een psychische stoornis heeft, en een gevaar voor zichzelf of anderen kan vormen. Ook kijkt de GGDrU of die persoon niet op een andere, vrijwillige, manier zorg kan krijgen. Dat gaat altijd voor op verplichte zorg.
Als uit een verkennend onderzoek blijkt dat de persoon verplichte zorg nodig heeft, zal de GGDrU een aanvraag doen bij het Openbaar Ministerie. Het OM bekijkt dan verder wat nodig is en of er een aanvraag voor verplichte zorg naar de rechter moet. Als diegene een ‘directe naaste’ is van de persoon om wie het gaat, kan de melder zo’n aanvraag bij de rechter zelfs afdwingen.
Degene die de melding heeft gemaakt, wordt betrokken bij het verkennend onderzoek door de GGDrU. Maar de melder kan ook anoniem een melding doen.
Let op: het Wvggz meldpunt is alleen bedoeld voor situaties waarin een persoon een psychische stoornis heeft en (waarschijnlijk) niet vrijwillig aan zorg meewerkt. Zorgprofessionals/behandelaren kunnen zich overigens net als nu rechtstreeks wenden tot het OM voor een aanvraag om een dwangmaatregel.
Melding doen
Een melding doen bij het Meld- en Adviespunt Bezorgd kan via het meldformulier, via e-mail of telefonisch.
Een ander soort melding?
Als mensen zich om een andere reden zorgen maken om iemand, kunnen zij contact opnemen met het buurtteam.
Een melding doen van overlast kan via www.utrecht.nl/melding.
In dit stroomschema (pdf, 864 kB) leest u wanneer een melding bedoeld is voor het meldpunt en wanneer u beter contact kunt zoeken met een andere organisatie zoals politie, gemeente of het buurtteam.
Crisismaatregel
Soms is een situatie zo urgent dat iemand direct verplichte zorg nodig heeft. Er is dan geen tijd om eerst nader onderzoek af te wachten. Bel in zo’n geval van nood altijd 112. Zij kunnen helpen. Daarna zal in korte tijd bekeken worden of de persoon nog tijdelijk gedwongen zorg nodig heeft. Die tijdelijke gedwongen zorg heet straks een ‘crisismaatregel’. De psychiater is degene die zo’n maatregel aanvraagt en de burgemeester neemt het besluit. Nieuw is, dat de gemeente de persoon om wie het gaat, moet (laten) spreken over wat hij of zijzelf wenst en belangrijk vindt als het gaat om de zorg die hij of zij krijgt. De crisismaatregel komt in de plaats van de huidige in bewaringstelling (ibs).
Meer informatie
- In de raadsbrief van 22 oktober 2019 leest u meer over het doel van de nieuwe wet, wat de belangrijkste veranderingen zijn voor gemeenten en over keuzes die we in Utrecht maken bij de uitvoering.
- Op de website van het Ministerie van VWS.