Regio maakt vuist tegen dak- en thuisloosheid
Dit is 1 van de voorbeeldprojecten van de U16-regio die we extra volgen. In de pilots ontwikkelen we lokaal nieuwe werkwijzen die passen in de regionale koers.
Eerst een huis, daarna verder werken aan een nieuwe start. Met die aanpak wil de regio Utrecht de komende twee jaar minimaal 200 dak- en thuisloze mensen helpen. De eerste resultaten van het Living Lab Eerst een (t)huis lijken hoopgevend.
De regio werkt al hard aan het terugdringen van dak- en thuisloosheid, maar de inspanningen hebben nog niet het gewenste resultaat. Het probleem is in heel Nederland fors en daarom heeft het Rijk in totaal 200 miljoen euro beschikbaar gesteld. De U16 mag ruim 22 miljoen euro besteden. “Binnen de bestaande middelen doet de regio al hard haar best,” zegt Nadine Langerak, samen met Koen van Bremen projectleider. “Toch is er nog een extra versnelling noodzakelijk. Die hopen we te bereiken door de extra middelen te gebruiken om Housing First mogelijk te maken voor een grote groep dak- en thuislozen. Via deze methode krijgt iemand, in tegenstelling tot nu, eerst eigen woonruimte om daarna te werken aan zijn of haar herstel.”
Lokale mogelijkheden
De druk op opvang en zorg is extreem groot. In combinatie met een krappe woningmarkt leidt dit tot een verstopte keten van Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen. Hierdoor lopen psychisch kwetsbare personen die proberen op te krabbelen de kans terug te vallen. “We mogen als regio het beschikbare geld gebruiken om te doen wat nodig is voor het herstel van een persoon, die vrijheid maakt creativiteit en maatwerk mogelijk. We hoeven dus niet te zoeken naar één oplossing, maar kunnen goed kijken naar individuele behoeften en lokale mogelijkheden.”
Met ‘we’ bedoelt ze alle partners die in het Living Lab samenwerken: van woningcorporaties tot gemeenten, van ervaringsdeskundigen tot zorgprofessionals. Een eerste resultaat is al geboekt: stichting De Tussenvoorziening leverde samen met de corporaties Mitros en Portaal 114 woningen af op diverse locaties voor gemengd wonen in Nieuwegein en Leidsche Rijn. “Ik merk dat alle partijen enthousiast zijn, we rekenen dan ook op allerlei kruisbestuivingen. De regio wil graag vernieuwen en met de leer- en experimenteerruimte die het Living Lab biedt hopen we dat te stimuleren.”
Overleg met omgeving
Het Leger des Heils is een van de vele partners in de regio en samen met woningcorporatie GroenWest de motor achter een kleinschalig project in De Meern. In het voormalige verzorgingshuis Nijevelt komen 33 één- en tweekamerappartementen voor een mix van bewoners uit de Maatschappelijke Opvang en ‘gewone’ huurders die bewust kiezen voor deze vorm van gemengd wonen. Beleidsadviseur Frank Vader: “Wij zorgen voor de begeleiding en organiseren het overleg met bewoners uit de omgeving. Die hebben zorgen over mogelijke overlast, en dat begrijpen we, maar we doen er alles aan om de band met de buurt zo goed mogelijk te houden.”
Wat werkt daarin wel en wat niet? In het Living Lab zoeken de partners voortdurend naar antwoorden op die vraag, om welke woonvorm het dan ook gaat: huisvesting in bestaande woningen, gemengd wonen-projecten in geplande nieuwbouw of woonvoorzieningen op basis van flexwonen. “We willen graag experimenteren met alternatieve woonvormen waarin iemand definitief kan wonen. Dat biedt de rust en veiligheid die noodzakelijk zijn voor werken aan het herstel. Denk hierbij aan een zinvolle daginvulling en schuldhulpverlening. Dat alles samen geeft iemand weer toekomstperspectief.”
Geen papieren plan
Het is de bedoeling na te gaan of de ervaringen van de samenwerkende partijen en buurt- en (mede)bewoners, bijvoorbeeld in De Meern, ook bruikbaar zijn voor wooninitiatieven op andere plekken in de regio. Niet een papieren plan, maar de praktijk zal leidraad zijn bij alle vormen van huisvesting. Wat heeft de buurt nodig? Wat kunnen bewoners betekenen of hun netwerk? Welke rol is er voor de zorg? Is het handig iemand te helpen met de financiën wanneer dat het zelfstandig wonen mogelijk maakt? Nadine: “Het budget mogen we gebruiken voor uitvoering van alle Housing First-initiatieven in de regio waarvan we denken dat ze binnen nu en twee jaar dak- en thuisloosheid kunnen terugdringen.”
Momenteel zijn er gesprekken gaande met alle partners. “De aftrap van het Living Lab is op 15 januari. Op hoofdlijnen willen we dan al een zo breed mogelijke coalitie hebben zodat we snel verder aan de slag kunnen. Ik ben optimistisch over de kans van slagen. Iedereen ziet de noodzaak van vernieuwing in en is bereid daar samen de schouders onder te zetten.”