Herstart bundelt krachten voor daklozenhulp
Dit is 1 van de voorbeeldprojecten van de U16-regio die we extra volgen. In de pilots ontwikkelen we lokaal nieuwe werkwijzen die passen in de regionale koers.
Maart 2020
Het is een mooi contrast: aan een klein tafeltje bij het raam van een prachtig pand aan de Utrechtse Nieuwegracht zitten 2 mannen geconcentreerd een potje te schaken. Helemaal aan de andere kant voert een groepje mannen en vrouwen bij de koffie een levendig gesprek in het Pools. Lees hieronder het interview of bekijk de factsheet over Herstart (pdf, 49 kB) voor meer informatie.
Wie niet beter weet, waant zich even in een grand café. Maar in werkelijkheid gaat het om Herstart, sinds ruim een jaar gevestigd in een gebouw van het Leger des Heils. Herstart is de ‘voordeur’ voor daklozen die er terecht kunnen voor inloop en tijdelijke opvang. Wie extra zorg of begeleiding nodig heeft, kan aankloppen bij het Stadsteam Herstel, dat zo’n 30 medewerkers heeft. “Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de daklozen dat niet voor het eerst is, de terugval is groot,” vertelt Hoofd Herstart Ferdinand van de Velde.
Niet aanmodderen
Om daar iets aan te doen, begon Utrecht ruim een jaar geleden met een nieuwe aanpak: het creëren van een ‘voordeur’ waar veel (zorg)organisaties samenwerken om daklozen zo goed mogelijk bij te staan. Geen versnippering, maar stroomlijning, dus. “Dat voorkomt aanmodderen omdat je iemands problematiek of wensen niet goed kent en zo help je de mensen die hier komen bij het maken van een nieuwe start.”
Een nieuwe locatie werd noodzakelijk omdat de vorige, de dagopvang in de Catharijnesteeg, te klein was voor een uitbreiding van functies. “Ik vind het supertof dat we de partners van toen hebben behouden en er nieuwe bij zijn gekomen. Er werken nu ongeveer vijftien organisaties samen, wat alleen mogelijk is door goed overleg.”
Crisissituatie
Hij noemt het voorbeeld van een crisissituatie die kan ontstaan wanneer iemand voor veel overlast zorgt. “Het is je natuurlijke reactie om zo’n situatie zo snel mogelijk te willen oplossen, maar dan loop je je partners voorbij. Het is goed om juist dan even te vertragen om ruimte te scheppen voor overleg. Te individualistisch optreden gaat ten koste van de samenwerking.”
Een voorziening als Herstart is noodzakelijk, want de druk op de daklozenopvang groeit nog steeds. In een brief aan de gemeenteraad uitten de Utrechtse bestuurders daarover vorige maand nog hun zorgen en kwamen nieuwe plannen op tafel die voor extra huisvesting moet zorgen. “We zijn met z’n allen hard aan het duwen en trekken, maar de woningkrapte is een hardnekkig probleem. Herstart zou daklozen graag huisvesting op maat leveren, maar de praktijk is dat ze vaak naar de nachtopvang gaan. Om de druk bij die opvanglocaties iets weg te nemen, is de verblijfsduur bij Herstart al verlengd van 14 naar 18 dagen.”
Niet in de kou laten
Bij Herstart zelf is het ook druk, zelfs zo druk dat er maatregelen zijn genomen om de toeloop te beperken. En er is intensief overleg met de omwonenden van het Museumkwartier. “Ik begrijp dat een inloop lastig is voor buurtbewoners, we hebben niet altijd alles in de hand als het om overlast gaat. Maar we steken veel energie in de gesprekken, ook met het buurtteam en de politie, en boeken geleidelijk vooruitgang.”
Wat voor hem als een paal boven water staat: je mag daklozen hoe dan ook niet in de kou laten staan. “Door mijn werk kan ik iets doen aan wat ik onrechtvaardig vind, dat drijft me. En het geeft een kick om dat samen met anderen te doen die er vergelijkbaar over denken.”
Pjotr heeft een droom
Pjotr is vandaag 1 van de Poolse gebruikers van de inloop. Hij werkt onregelmatig via een uitzendbureau in Amersfoort, waar hij met een landgenoot gebrekkige huisvesting heeft: “Er is geen internet, geen verwarming, geen douche en alleen koud water. Maar ik kwam toch naar Nederland omdat je in Polen nauwelijks geld kan verdienen.”
Ferdinand van de Velde vindt het belangrijk met de inloop ook plek te bieden aan Oost-Europeanen. “Het gros van de buitenslapers komt uit Oost-Europa, dat is een heel slechte zaak. Nederland profiteert op de arbeidsmarkt van hun inspanningen, maar als mensen uitvallen hebben we amper iets geregeld. We kunnen ze geen opvang bieden, maar vanuit de inloop werken we met Poolse ervaringsdeskundigen van Stichting Barka aan terugkeer of aan het vinden van een baan.”
En hoe ziet Pjotr zijn toekomst? Als antwoord haalt hij enthousiast 2 grote, dikke schriften uit zijn tas, helemaal volgeschreven. “Het schrijven van science fiction-verhalen is mijn passie en een boek uitbrengen mijn droom. En misschien verdien ik daar genoeg mee om onafhankelijk te kunnen zijn.”
www.herstart-utrecht.nl.