Zorgmodel

De gemeente is verantwoordelijk voor de maatschappelijke ondersteuning – op basis van de Wmo – en voor de zorg voor jeugd – op basis van de Jeugdwet. Onze ambitie is de ondersteuning en zorg effectief en efficiënt te organiseren.

Wij vinden dat mensen in de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor hun welzijn en gezondheid. Daarom doen we een beroep op wat iemand zelf kan, met hulp van familie, vrienden of buren. Maar niet iedereen kan zijn of haar problemen op eigen kracht de baas.  En niet iedereen beschikt over een netwerk waarop hij een beroep kan doen. In dat geval nemen we als gemeente onze verantwoordelijkheid. Waarbij we overigens de ‘regie’ over de ondersteuning of de zorg toch zoveel mogelijk in handen laten van de cliënt of het gezin.

Het Utrechtse zorgmodel – of kortweg het Utrechtse model, zoals we het gedoopt hebben – omvat 3 ‘sporen’ en 6 ‘leidende principes’.

Spoor 1: de sociale basis

De sociale basis omvat al die voorzieningen die volwassenen, jongeren en kinderen helpen stevig in het leven te staan. Het gaat om onderwijs, sport, welzijn, cultuur, openbare gezondheidszorg, jeugdgezondheidszorg en meer. Hoe beter de voorzieningen van de sociale basis hun werk doen, des te minder beroep bewoners zullen doen op ondersteuning en zorg. Tot de sociale basis behoren bijvoorbeeld dagondersteuning voor ouderen - en de sociale prestatie voor mensen die geen regulier werk kunnen doen, maar wel een zinvolle dagbesteding nodig hebben. Tot de sociale basis behoren ook de sociaal makelaars die bewonersactiviteiten in de buurt begeleiden. De ondersteuning van mantelzorgers en (zorg)vrijwilligers rekenen we tot de sociale basis, evenals de ondersteuning van bewonersinitiatieven. Bewoners die een buurthuis in zelfbeheer exploiteren of onderlinge hulp en zorg organiseren (in een buurt- of zorgcoöperatie) beschouwen we als een welkome versterking van de sociale basis.

Spoor 2: de basiszorg

Voor de sociale basiszorg hebben we de buurtteams in het leven geroepen. Daar ga je heen als je problemen zo groot zijn, dat je er zelf niet meer uitkomt. Er zijn 18 buurtteams in de stad. Het buurtteam is voor iedereen dichtbij; je kunt er altijd binnenlopen, de drempel is laag. Mensen kunnen er terecht met vragen op het gebied van geld (schulden), opvoeden, verslaving, eenzaamheid, relaties. De buurtteams zijn de sociale tegenhanger van de huisartsen. Goede samenwerking tussen buurtteam en huisarts levert winst op, voor de cliënt die beter geholpen wordt en voor de samenleving omdat de zorg efficiënter wordt. De buurtteams werken ook samen met andere partijen: scholen, consultatiebureaus, wijkverpleging, sociaal makelaars, politie en woningcorporaties. De medewerkers van de buurtteams zijn generalist: ze kunnen de cliënt over een breed front van dienst zijn. De meeste hulpvragen kan het buurtteam zelf (helpen) oplossen. Als een cliënt meer specialistische en/of intensieve zorg nodig heeft, verwijst het buurtteam hem of haar naar aanvullende zorg. Zo zijn de buurtteams de kern van het Utrechtse model.

• Op www.buurtteamsutrecht.nl vindt u meer informatie over de buurtteams, waaronder de contactadressen en openingstijden.
• In het boekje: ‘Aansluiten bij de kracht van mensen’ (pdf, 6,5 MB) leest u hoe het buurtteam in Utrecht als spil van het zorgstelsel werkt.

Teams van SAVE Jeugdbescherming

Naast de buurtteams functioneren in Utrecht de SAVE-teams. (SAVE staat voor Samenwerken aan Veiligheid). De SAVE-teams, die nauw samenwerken met de buurtteams, voeren de jeugdbescherming en de jeugdreclassering uit. Een SAVE-team komt in actie als de veiligheid van een kwetsbare burger (kind of jongere) in het geding is. Ga voor meer informatie naar www.samen-veilig.nl

Spoor 3: de aanvullende zorg

Aanvullende zorg is voor mensen of gezinnen waarvoor de basiszorg geen afdoende oplossing biedt. Het gaat om vele vormen van zorg. Bijvoorbeeld specialistische jeugdhulp, beschermd wonen of dagbegeleiding voor ouderen. We spreken hier van maatwerkvoorzieningen. Dit wil zeggen dat je er niet, zoals bij het buurtteam, zo binnen kunt stappen. Er is een verwijzing nodig van het buurtteam. De gemeente heeft afspraken gemaakt met aanbieders van aanvullende zorg, waarnaar het buurtteam kan verwijzen.

Video: hulp en ondersteuning vanuit de Wmo

Bekijk de video 'Het Utrechtse model - veranderingen in de zorg'

Dit brengt in beeld hoe in Utrecht de zorg en ondersteuning voor volwassenen vanuit de Wmo langs de 3 sporen is georganiseerd.

De leidende principes

Een betere en efficiëntere zorg voor de inwoners van de stad die beter is afgestemd op de behoeften van de inwoner, dichter bij huis geboden wordt en zich sterker richt op het versterken van wat de inwoner wél kan in plaats van focus op wat niet goed gaat. Dit hebben wij vertaald in de leidende principes.

• Leefwereld centraal -De inwoner/ het gezin/ het kind/ de jongere in het dagelijkse leven vormt het uitgangspunt voor de ondersteuning en voor beleidsontwikkeling.
• Doen wat nodig is - Maatwerk bieden in aanvulling op en in samenwerking met de inzet van het eigen netwerk. Flexibiliteit boven uniformiteit en ‘productdenken’.
• Ruimte voor professionals - Ruimte voor professionele afwegingen en beslissingen.
• Uitgaan van mogelijkheden - Normaliseren in plaats van problematiseren. Aansluiten bij de mogelijkheden van de inwoner/ het gezin/ het kind/ de jongere en diens omgeving.
• Zo nabij mogelijk - Zorg beschikbaar in de eigen buurt, maatwerk in aansluiting bij de inwoner/ het gezin/ het kind/ de jongere en de omgeving daar omheen.
• Eenvoud - De inhoud is leidend, niet het systeem. Een overzichtelijk en minder versnipperd zorglandschap, minder bureaucratie.